๐ ๐๐๐จ๐ฃ๐๐
๐ ๐๐๐๐๐ง๐ (๐๐๐ง๐ ๐จ
๐ค๐
๐๐ช๐๐๐๐จ๐จ๐๐ช๐ก
๐๐๐๐๐๐ง๐จ)
- ๐
๐๐ฃ. ๐ท๐.
๐.
๐๐๐ข
๐พโ๐๐
๐ธ๐
Leitung mipilte in mihing pen ahon om nuamte hi (๐๐๐บ๐ฎ๐ป
๐๐ฒ๐ถ๐ป๐ด๐
๐๐ฟ๐ฒ
๐ฆ๐ผ๐ฐ๐ถ๐ฎ๐น
๐๐ป๐ถ๐บ๐ฎ๐น๐)
ci uh hi. Man hi. Nial ding om kei. Tua i hon om nopna in Makai hong kisam sak
pahlek hi. Innkuan sung, khuasung tuisung, behsung phungsung, gamsung leh
leitung buppi dongin makai i kisam hi. Upna tawh a kiphut Pawlpi (๐๐ฎ๐ถ๐๐ต
๐๐ผ๐บ๐บ๐๐ป๐ถ๐๐ถ๐ฒ๐)
te ah zong makai i kisam sem hi. Tua hi a, i pu i pate in, "๐๐ช๐ฎ๐ฃ๐ฆ๐ฏ๐จ
๐ป๐ฐ๐ฏ๐จ
๐ฌ๐ช๐ฎ
๐ค๐ช๐ต๐ค๐ช๐ข๐ต
๐ต๐ข๐ฏ๐จ๐ป๐ข๐ฏ๐จ
๐ฌ๐ช๐ฏ๐ฆ๐ช๐ฉ"
na na ciziau uh hi. Acih nopna uh thuk in muibun lua hi.
Atung a igen mihon kipawlna khempeuh anopcit nading, a
khantoh nading leh a kilem diamdiam theih nadingin Makaite thupi pen hi, cih
bel nialmawh thu ahi hi.
Tua ahih manin hilai ah ๐ ๐๐๐๐๐ง๐โ
pianzia i gen ding a, tua ah zong upna bulphuh kipawlna Makaite hel nai lo
photin, kipawlna dang Makaite thu i masak ding hi.
I teldiak dingin Gam Makai (๐๐ฐ๐ญ๐ช๐ต๐ช๐ค๐ข๐ญ
๐๐ฆ๐ข๐ฅ๐ฆ๐ณ๐ด)
te leh mihon Makaite i bulphuh phot ding hi.
๐ ๐๐๐๐๐ง๐
๐
๐๐๐
๐๐๐๐ก๐๐๐ก
1. Makai hih nopna lungsim, lungput (motivation) thuk takin
nei-in nang leh nang kipholaak kizuak tawm lo-in makai gina khat nasuah theih
nadingin na lungsim kisekin kisin tawmtawm in Makai hoih khat hih ding lunggulh
ngiat inla, ahi zongin nang leh nang kizuak tawm het kei in. Nang lunggulh gige
peuh lecin amah'n nang hong zuan lel ding hi.
2. Makai gina khat suah nadingin man (cost) piak kul pha
mahmah hi, cih phawk in. Na pau nop bangin pheng pau lo a, na ki-iipna leh
makaiteโ sep ding a kilawm nasep khat nasepna pen makai hoih khat suah ding na
lunggulhna leh man (cost) na piakna hipah hi. Nang leh nang "makai ut
ing," ci-in kigen khia takei lecin mi in hong thei lua hi.
3. Na makaih ding mihonpi nautaangte, taangpi taangta te
thuakna, thumna taunate veina (๐ฉ๐ฆ๐ข๐ณ
๐ต๐ฉ๐ฆ
๐ค๐ณ๐ช๐ฆ๐ด
๐ฐ๐ง
๐ต๐ฉ๐ฆ
๐ฑ๐ฆ๐ฐ๐ฑ๐ญ๐ฆ
๐ข๐ฏ๐ฅ
๐ฆ๐ฎ๐ฑ๐ข๐ต๐ฉ๐ช๐ป๐ฆ
๐ต๐ฉ๐ฆ๐ฎ)
nei in.
4. Na makaih ding mipite koici nuntak sak nuam a, koilai mun
tunpih nuam na hiam? cih (๐ด๐ผ๐ฎ๐น)
siang sinsen in thei in la, na makaih ding nautaangte zong telsak in. Kimuh
khawmna neiden in.
5. Laisim hahkat in. Na makaih nading vai tawh kisai,
Nainganzi (politics) a kipan Sumbawlna (economic), Company khat peuh ah mi hong
hawmthawh het loh dingin laisimin kanbeh hamtang in.
6.Mi tawh kilholh siam ding pi ngaihsut in.
Tua in na makaihna hong kilamdangsak ding hi. Miโ deihna
panpih thei in la, mite in zong nang hong panpih theih nadingin leptuah
(negotiate) siam in. Hih thu na siam kei leh Democracy hun ah daupai-in na
khuasuak ngei kei ding hi.
7. Thuman (honest), citak-in thuman phot phot in. Na kisik
kei ding hi. Tua in mihing manphatna ahi hi.
8. Vaang (power) leh minthanna (porpularity) deih lua in
hong kimuh khak ding peuhmah ut ke'n la, kidawm in. Nang om siam peuh lecin
tuate in nang kiang hong zuan zaw ding hi.
9. Mipiโ mai a thugen (public speech) siam tum in. Nagen leh
nasep kibang sak in. Tua na thumaanna(integrity) in nang vaang hong pia ding
hi. Gen a tuam, sep adang hisak ngei ngei ke'n!
10. Khensat ding aom ciangin hangtakin khensat gemgem in la,
na khensatna dinpih gimgem in (taking accountability).
No comments:
Post a Comment